Το Τσάι του Βουνού ανήκει στην οικογένεια των χειλανθών (Lαmiαceαe) και στο γένος Sideritis, το οποίο περιλαμβάνει περίπου 150 είδη, που βρίσκονται κυρίως στις παραμεσόγειες χώρες. Στην Ελλάδα είναι γνωστό από την αρχαιότητα και αναφέρεται από το Θεόφραστο (372-287 π.Χ.) και τον Διοσκουρίδη (40 -90 μ.Χ).
Γενικά στην αρχαιότητα το όνομα σιδερίτης αναφερόταν σε διάφορα φυτά, που θεωρείτο ότι είχαν την ικανότητα να επουλώνουν τις σοβαρές πληγές από σιδερένια αντικείμενα, όπως τα βέλη ή τα ξίφη κλπ. Κατ' άλλους ο πρώτος σιδερίτης του Διοσκουρίδη πήρε το όνομά του από τα δόντια του κάλυκα του άνθους, που μοιάζουν με αιχμή λόγχης.

Παραδοσιακά στην Ελλάδα το Τσάι του Βουνού προτιμάται πολύ για τις ευεργετικές του επιδράσεις στα κρυολογήματα και τις φλεγμονές του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος, καθώς και για την καταπολέμηση της δυσπεψίας, των γαστρεντερικών διαταραχών, ενώ θεωρείται αντισπασμωδικό, αναλγητικό και επουλωτικό. Οι παραδοσιακές του όμως αυτές χρήσεις επιβεβαιώνονται και επιστημονικά. Το Τσάι του Βουνού μπαίνει στο μικροσκόπιο των ερευνητών και μελετάται για τις επιδράσεις που αυτό έχει στην υγεία μας.

Μελέτες ερευνητικής ομάδας από τα Πανεπιστήμια Πατρών και Ιωαννίνων που εξέτασε τη σύσταση του αφεψήματος του είδους Sideritis clandestina έδειξαν ότι έχει αντιφλεγμονώδεις, αντιοξειδωτικές και αγχολυτικές δράσεις. Το αιθέριο έλαιο του Τσαγιού του Βουνού και ιδιαίτερα αυτό της «μαλοτήρας» (Sideritis syriaca) που αυτοφύεται στα βουνά της Κρήτης από 900μ. και πάνω, είναι ιδιαίτερα δραστικό αντιμικροβιακό αφού έχουν απομονωθεί 34 διαφορετικές ουσίες με αντιμικροβιακές ιδιότητες. Επίσης, σύμφωνα με μελέτη του Πανεπιστημίου Αθηνών, το εκχύλισμα μπορεί να συνεισφέρει και στην πρόληψη της οστεοπόρωσης.

Το Τσάι του Βουνού έχει θερμαντικές, τονωτικές, πεπτικές και αποτοξινωτικές ιδιότητες. Συνιστάται κατά των κρυολογημάτων, των ασθενειών του αναπνευστικού συστήματος και του ουροποιητικού συστήματος. Οι θεραπευτικές του ιδιότητες βοηθούν ακόμη στην καταπολέμηση των παθήσεων των τριχοειδών αγγείων και της καρδιάς, χάρη στις λεγόμενες φλαβονοειδείς ουσίες που περιέχει. Επίσης, το αφέψημα με λεμόνι και μέλι είναι αντισηπτικό και μαλακώνει το λαιμό. Στα ορεινά χωριά της Νότιας Πίνδου, τις μέρες με ισχυρό παγετό, έπιναν ζεστό ρόφημα από Τσάι του Βουνού με προσθήκη τσίπουρου για να γίνει πιο θερμαντικό και τονωτικό.

«Το ανώτερο τσάι προέρχεται από τα ψηλά βουνά», έλεγε μια αρχαία κινεζική παροιμία. «Τα ελληνικά βουνά» προσθέτουν σήμερα Γερμανοί επιστήμονες. «Εδώ και επτά χρόνια είχαμε πειραματιστεί με 150 φυτά και βότανα από όλο τον κόσμο, την Κίνα, την Ταϊλάνδη, την Ινδονησία» διηγείται ο καθηγητής Νευρολογίας στο Πανεπιστήμιο του Magdeburg και διευθυντής του ομώνυμου Ερευνητικού Κέντρου για Νευρολογικές Ασθένειες, Jens Pahnke. Η εικοσαμελής επιστημονική ομάδα ανέλυε τα συστατικά των φυτών και τα δοκίμαζε σε πειραματόζωα, χωρίς ωστόσο σημαντική ωφέλεια. «Από έρευνά μας στο Ιντερνετ, μάθαμε για τις ιδιότητες του ελληνικού βοτάνου και αποφασίσαμε να το παραγγείλουμε το 2010», θυμάται ο Γερμανός καθηγητής. «Είχαμε τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα!».

Ο 42χρονος καθηγητής, που κουράρει 1.500 ασθενείς από όλο τον κόσμο ετησίως, δοκίμασε τις ιδιότητες του Τσαγιού του Βουνού και στους ανθρώπους. «Πίνοντας καθημερινά Τσάι του Βουνού για έξι μήνες, η ασθένεια υπαναχωρεί στο επίπεδο που ήταν εννέα μήνες νωρίτερα και μετά από αυτό σταθεροποιείται σημαντικά», εξηγεί.

Το Τσάι του Βουνού παρουσιάζει ευεργετικές ιδιότητες και στη διατροφή των αγροτικών ζώων. Προσθήκη φύλλων τσαγιού του βουνού σε ποσοστό 5 ή 10g/kg τροφής στα σιτηρέσια εγκύων-θηλαζουσών χοίρων δεν επηρέασε τις αποδόσεις των χοιρομητέρων αλλά είχε σαν αποτέλεσμα:

- Την αύξηση του βάρους των χοιριδίων στον τοκετό και ιδιαίτερα στον απογαλακτισμό σε επίπεδα παραπλήσια με εκείνα της προσθήκης βιταμίνης Ε (200mg/kg τροφής).
- Την αύξηση του βάρους της τοκετοομάδας σε σύγκριση με μάρτυρες.
- Την ευζωία χοιρομητέρων και χοιριδίων λόγω της ήπιας ηρεμιστικής δράσης.

Οι ευεργετικές του ιδιότητες βρίσκουν χρήση και στη βιομηχανία της ομορφιάς, καθώς χρησιμοποιείται σε διάφορα καλλυντικά και προϊόντα περιποίησης, όπως κρέμες κατά της αντιγήρανσης (οι αντιοξειδωτικές του ιδιότητες καταπολεμούν τις ελεύθερες ρίζες), σαμπουάν και μάσκες για βαμμένα μαλλιά (τα προστατεύουν από το ξεθώριασμα).

Το κλασικό κοινό τσάι, σε αντίθεση με το Τσάι του Βουνού, περιέχει καφεΐνη, είναι πιο στυφό λόγο της περιεκτικότητας του σε διάφορες πολυφαινόλες, ενώ οι βιολογικές ιδιότητες που του αποδίδονται δεν θυμίζουν καθόλου το Τσάι του Βουνού. Ο Σιδερίτης σε αντίθεση με τα υπόλοιπα δεν έχει διεγερτική δράση και μπορεί άνετα να καταναλώνεται και το βράδυ πριν τον ύπνο. Καταπραΰνει τον πονοκέφαλο καθώς τα θρεπτικά του συστατικά ηρεμούν τα αιμοφόρα αγγεία του εγκεφάλου.

Στις 2 Φεβρουαρίου 2016, το Ευρωπαϊκό Τμήμα Φαρμάκων μονογράφει το ρόφημα από πέντε διαφορετικά είδη Σιδερίτη στην επίσημη λίστα ως Παραδοσιακό Φάρμακο!!

Δείτε την πιστοποίηση